Σύμφωνα με ανακοίνωση της Eldorado Gold, ο CEO Πωλ Ράιτ αποχωρεί λόγω συνταξιοδότησης από το τιμόνι της εταιρείας το οποίο κράτησε σχεδόν 20 χρόνια. Σε όσους γνωρίζουν το νομικό αδιέξοδο στο οποίο βρίσκονται τα Ελληνικά προγράμματα της Eldoradο μετά την «Απόρριψη της Αίτησης Θεραπείας» της 2-11-2016, είναι φανερό οτι η χρονική συγκυρία της αναγγελίας δεν
ήταν τυχαία και η αποχώρηση του κ. Ράιτ δεν ήταν και τόσο οικειοθελής.
O Πωλ Ράιτ τα τελευταία χρόνια βρισκόταν σταθερά μέσα στις λίστες με τους υψηλότερα αμοιβόμενους CEΟ του Καναδά. Kαι μπορεί οι αποδοχές του να έπεσαν από τα $18 εκατ. to 2012 στα $6,5 το 2016, όμως ένα τέτοιο ποσό δύσκολα το αφήνει κανείς για να παίζει γκολφ.
Μετά την πώληση των τεσσάρων μεταλλείων χρυσού που είχε στην Κίνα, η Eldoradoαπέμεινε μόνο με δυο παραγωγικά μεταλλεία στην Τουρκία. Τα πλούσια και ιδιαίτερα χαμηλού κόστους Ελληνικά μεταλλεία έχουν αποκτήσει βαρύνουσα σημασία για την Εldorado αφού σε αυτά προγραμματίζεται να βασιστεί η μελλοντική ανάπτυξη της εταιρείας. Το διοικητικό συμβούλιο έχει λοιπόν κάθε λόγο να είναι δυσαρεστημένο από τους χειρισμούς του CEO και την εξέλιξη της υπόθεσης στην Ελλάδα και πιστεύουμε οτι αυτός ήταν ο λόγος για την απομάκρυνση του κ. Ράιτ.
Το ένα ψέμμα φέρνει το άλλο
Το Μάιο 2016, ο κ. Ράιτ παραπλάνησε μετόχους και χρηματιστήρια παρουσιάζοντας την έγκριση μιας άνευ σημασίας έγκριση τροποποιητικού χαρακτήρα ως «πράσινο φως από το ΥΠΕΝ για τη συνέχιση της επένδυσης». Απέκρυψε τις δηλώσεις του Υπουργούπου τόνιζε οτι το βασικότερο ζήτημα, αυτό της μεταλλουργίας, ήταν ακόμα ανοικτό και οτι ο σχετικός φάκελος βρισκόταν υπό αξιολόγηση από την αρμόδια υπηρεσία του Υπουργείου.
Τον Ιούλιο, σε συμμόρφωση με την εντολή του Συμβουλίου Επικρατείας, το ΥΠΕΝ επέστρεψε στην Ελληνικός Χρυσός τη μελέτη της μεταλλουργίας δίνοντάς της περιθώριο δύο μηνών για να απαντήσει. Ο κ. Ράιτ το απέκρυψε και αυτό.
Το Σεπτέμβριο, ο κ. Ράιτ εξέθεσε σε οικονομικούς αναλυτές τις προοπτικές των Ελληνικών προγραμμάτων, αλλά “παρέλειψε” να αναφέρει την αίτηση θεραπείας που η Ελληνική θυγατρική είχε καταθέσει στο ΥΠΕΝ.
Και το Νοέμβριο, με απόφαση του Υπουργού Πάνου Σκουρλέτη, η αίτηση θεραπείας απορρίφθηκε οριστικά και μαζί της και η μέθοδος μεταλλουργίας flash smelting – που κατά την αδειοδότηση ήταν “απαραίτητη προϋπόθεση για την υλοποίηση της επένδυσης”. Απόλυτη σιγή από την εταιρεία.
Στις 3 Ιανουαρίου 2017 έληξε η προθεσμία κατάθεσης προσφυγής στο ΣτΕ για την ακύρωση της “απόφασης Σκουρλέτη”. Αν η εταιρεία έχει προσφύγει όπως υποθέτουμε, η προσφυγή δεν ανακοινώθηκε στα μέσα ενημέρωσης ούτε προεξοφλήθηκε η θετική της έκβαση. Και αυτό γιατί, σύμφωνα με απόψεις νομικών, η “απόφαση Σκουρλέτη” δεν μπορεί να ακυρωθεί αφού είναι καθαρά τεχνικού περιεχομένου και εκτός των αρμοδιοτήτων του ανώτατου ακυρωτικού δικαστηρίου.
Σε μια επίδειξη ικανότητας χειραγώγησης των μέσων ενημέρωσης από την Καναδική πολυεθνική, όλα αυτά είδαν ελάχιστη δημοσιότητα στην Ελλάδα και μηδενική στο εξωτερικό.
Με την απόρριψη της μελέτης μεταλλουργίας, η εταιρεία βρίσκεται να παραβιάζει τόσο τους όρους της αδειοδότησης όσο και τη σύμβαση αλλά ο κ. Ράιτ έχει αφήσει τους επενδυτές στο σκοτάδι. Η απόκρυψη ουσιωδών πληροφοριών είναι πολιτική υψηλού ρίσκου για μια εταιρεία εισηγμένη στα μεγαλύτερα χρηματιστήρια του κόσμου. Ο Πωλ Ράιτ τζογάρισε, πιστεύοντας ενδεχομένως οτι θα τον βοηθούσαν οι πολιτικές εξελίξεις και η απομάκρυνση του Πάνου Σκουρλέτη από το ΥΠΕΝ θα ερχόταν πριν την έκδοση της κρίσιμης απόφασης. Τα πράγματα εξελίχθηκαν με το χειρότερο δυνατό τρόπο για την Eldorado που τώρα είναι εκτεθειμένη σε πρόστιμα και αγωγές.
Αν όμως αποκαλύπτονταν η πραγματικότητα, οι μέτοχοι θα μάθαιναν οτι η εταιρείαείχε υποβάλει για έγκριση μια μεταλλουργική μέθοδο που δεν μπορούσε να εφαρμοστεί. Θα μάθαιναν ότι αυτή ήταν η αιτία όλων των προβλημάτων της Εldoradoστην Ελλάδα τα τελευταία δύο χρόνια και όχι η ιδιοτροπία κάποιου Υπουργού, όπως έλεγε η εταιρεία.
Και στη συνέχεια θα διαπίστωναν οτι το πρόβλημα της εφαρμοσιμότητας της μεθόδου που είναι ο πυρήνας της αδειοδότησης ήταν ήδη γνωστό όταν η Eldorado αγόρασε τα Ελληνικά μεταλλεία. Και επίσης, οτι δεν ήταν οι μόνοι που εξαπατήθηκαν. Η θυγατρική της Eldorado, η Ελληνικός Χρυσός, έχει εξαπατήσει και το Ελληνικό Δημόσιο και τους πολίτες της χώρας. Ίσως και την ίδια την Eldorado.
Η απάτη ως επενδυτική επιλογή
Στις αρχές του 2012, oι μέτοχοι της Eldorado Gold πλήρωσαν περίπου $2,5 δις για να εξαγοράσουν τη European Goldfields, ιδιοκτήτρια του 95% της Ελληνικός Χρυσός και των πλούσιων Μεταλλείων Κασσάνδρας Χαλκιδικής. Το ποσό ήταν τεράστιο και ίσο περίπου με το 35% της κεφαλαιοποίησης της Eldorado εκείνη την εποχή – αλλά τεράστιο ήταν και το έπαθλο. Τα Μεταλλεία Κασσάνδρας, που μεταβιβάστηκαν με αδιαφανείς διαδικασίες στην Ελληνικός Χρυσός του κ. Δημήτρη Κούτρα (προέδρου της ΑΚΤΩΡ) το 2003, ήταν αυτά που έδωσαν διεθνή υπόσταση και εκτόξευσαν τη χρηματιστηριακή αξία της European Goldfields, που μέχρι τότε ήταν μια ασήμαντη εταιρεία μεταλλευτικής έρευνας που δεν είχε κανένα παραγωγικό μεταλλείo και δεν ήταν εισηγμένη σε κανένα σοβαρό χρηματιστήριο.
Τον Ιούλιο του 2011, λίγους μήνες πριν την εξαγορά της από την Eldorado, η Eλληνικός Χρυσός είχε καταφέρει να πάρει τη σημαντικότερη διοικητική έγκριση για το “Επενδυτικό Σχέδιο Ανάπτυξης” των Μεταλλείων Κασσάνδρας, την Έγκριση Περιβαλλοντικών Όρων (ΑΕΠΟ).
Το σχέδιο ήταν θεμελιωδώς σαθρό διότι η μέθοδος μεταλλουργίας flash smelting, της Φινλαδικής Outotec, που η Ελληνικός Χρυσός είχε επιλέξει για να υλοποιήσει την απαίτηση του Δημοσίου για καθετοποίηση της παραγωγής ήταν ακατάλληλη για τα συμπυκνώματα Σκουριών και Ολυμπιάδας. Η έγκριση δόθηκε με βάση αναπόδεικτες – ψευδείς, όπως αποδείχθηκε – διαβεβαιώσεις περί εφαρμοσιμότητας και με τη βοήθεια των πολιτικών διασυνδέσεων του προέδρου της εταιρείας Δημήτρη Κούτρα.
To flash smelting, η περίφημη μέθοδος μεταλλουργίας χρυσού που δήθεν θα έβγαζε χρυσό από τους υψηλού αρσενικού πυρίτες της Ολυμπιάδας χωρίς τη χρήση κυανίου,ήταν ένα παραμύθι που εξυπηρέτησε το σκοπό της περιβαλλοντικής αδειοδότησηςαλλά ποτέ δεν τεκμηριώθηκε επιστημονικά. Στην πραγματικότητα, η Ελληνικός Χρυσός είχε προαποφασίσει να παραβεί τη σύμβασή και να μην κατασκευάσει μονάδα παραγωγής καθαρών μετάλλων στην Ελλάδα. Αυτό προκύπτει με σαφήνεια από επίσημη έκθεση της European Goldfields που, περιέργως, βρίσκεται ακόμα αναρτημένη στο site της Eldorado (εδώ). Στόχος ήταν η εξαγωγή των μετάλλων με τη μορφή συμπυκνωμάτων, δηλαδή ανεπεξέργαστων ενδιάμεσων προϊόντων, διαδικασία που θα έφερνε τεράστια κέρδη στην εταιρεία αλλά μηδενικά έσοδα στο Δημόσιο.
Η ΑΕΠΟ επισφράγισε την απάτη. Mε δεδομένη την πολιτική κάλυψη από όλες τις κυβερνήσεις, Ελληνικός Χρυσός και European Goldfields είχαν τη βεβαιότητα οτι το ζήτημα της μεταλλουργίας είχε κλείσει και δεν θα ξανάνοιγε ποτέ. Ο ισχυρός Έλληνας συνέταιρος (ΑΚΤΩΡ – Δημ. Κούτρας) με τις προσβάσεις σε όλα τα επίπεδα της εξουσίας και του κρατικού μηχανισμού εγγυόταν να μην πάει τίποτα στραβά.
Αυτή την έωλη ΑΕΠΟ και τις δυνατότητες κερδοφορίας που άνοιγε χρυσοπλήρωσε η Εldorado με $2,5 δις. Ήξερε ή δεν ήξερε ο Πωλ Ράιτ και η διοίκηση της εταιρείας τι υπήρχε από πίσω; Η Eldorado είχε στοχεύσει τη European Goldfields για πιθανή εξαγορά από το 2008 και έκανε τον πρώτο λεπτομερή έλεγχο επιμέλειας (due diligence) στις δραστηριότητές και τα οικονομικά της στοιχεία το 2010. Η έκθεση αυτή,που περιλάμβανε και εμπιστευτικές πληροφορίες, επικαιροποιήθηκε πριν από την τελική συμφωνία, το Δεκέμβριο 2011. Αν δεν ήξεραν, ήταν ανίκανοι ως διοίκηση και εξαπατήθηκαν και αυτοί από την Ελληνικός Χρυσός. Αν ήξεραν, που είναι και το πιθανότερο, τότε για την Eldorado, όπως και για την Ελληνικός Χρυσός, η εξαπάτηση του Δημοσίου ήταν μία επενδυτική επιλογή.
Θα ήταν πετυχημένη και ο Πωλ Ράιτ θα άξιζε τα εκατομμύρια του μισθού του αν τα κρυφά έμεναν κρυμμένα. Ο Πωλ Ράιτ αποφάσισε να πάρει το ρίσκο της αποκάλυψης, που με την πολιτική κατάσταση του 2011 φαινόταν να είναι μηδενικό. Το οτι το 2015 θα βρισκόταν ένας υπουργός που θα απαιτούσε από την εταιρεία να τηρήσει τη συμβατική της υποχρέωση για κατασκευή μεταλλουργίας χρυσού ήταν μη αναμενόμενο. Η απάτη αποκαλύφθηκε και plan B δεν υπήρχε γιατί η ΑΕΠΟ δεν είχε προβλέψει εναλλακτική μέθοδο μεταλλουργίας.
Πηγές που γνωρίζουν τον τρόπο λειτουργίας των πολυεθνικών βλέπουν σημάδια εξώθησης του κ. Ράιτ σε παραίτηση και βλέπουν οτι η επιλογή νέου CEO που δεν ανήκε στην εταιρεία είναι προσπάθεια αλλαγής πορείας με “νέες ιδέες και νέες πρωτοβουλίες”. Μπορούν οι “νέες ιδέες” να διορθώσουν την παραβίαση της σύμβασης;
