Πνευματικά δικαιώματα: τι αλλάζει.

Να συμμαζέψει το τοπίο των πνευματικών δικαιωμάτων και να σταθμίσει τα συμφέροντα δημιουργών και χρηστών (μπαρ, ξενοδοχεία κ.λπ.) επιχειρεί ο υπουργός Πολιτισμού Αρ. Μπαλτάς. Μετά το φιάσκο της κατάθεσης σχεδίου νόμου τον περασμένο Ιούλιο, το οποίο αποσύρθηκε εντός δύο ημερών κατόπιν έντονων επικρίσεων για προχειρότητα,ο κ. Μπαλτάς επανακαταθέτει στη Βουλή το
σχετικό σχέδιο νόμου, «έπειτα από πολύμηνες διαβουλεύσεις, αφού το θέμα αποδείχθηκε εξαιρετικά πολύπλοκο». Οπως, εξάλλου, δήλωσε ο ίδιος «με καθυστέρηση» εναρμονιζόμαστε με την αντίστοιχη οδηγία της Ε.Ε.

Αυτό που, κατά βάσιν, επιδιώκεται με το σχέδιο νόμου είναι η αυστηροποίηση των ελέγχων των φορέων διαχείρισης πνευματικών δικαιωμάτων, προκειμένου να διασφαλίζονται τα δικαιώματα των δημιουργών.
 Συγκεκριμένα, προβλέπει ότι:

• H είσπραξη και η απόδοση εύλογης αμοιβής προς τους δικαιούχους πνευματικών δικαιωμάτων θα γίνεται με δύο τρόπους: είτε με τη σύσταση, από τους ίδιους τους δημιουργούς, συνεταιριστικών οργανισμών διαχείρισης πνευματικών δικαιωμάτων (OΣΔ), μη κερδοσκοπικού χαρακτήρα, είτε με σύσταση ανεξάρτητων οντοτήτων διαχείρισης πνευματικών δικαιωμάτων (ΑΟΔ), κερδοσκοπικού χαρακτήρα, όπως είναι η ΑΕΠΙ.

• Σε κάθε περίπτωση, θα συστήνεται εποπτικό συμβούλιο –με την υψηλή εποπτεία και την πολιτική ευθύνη του υπουργού– από τις γενικές συνελεύσεις των ΟΣΔ και ΑΟΔ, το οποίο θα ελέγχει τους οργανισμούς και τις οντότητες. Ωστόσο, το ερώτημα που ανακύπτει είναι πώς, για παράδειγμα, οι δημιουργοί θα ελέγχουν, μέσω των Γ.Σ. με τις νέες, αυξημένες αρμοδιότητες, τις ΑΟΔ, αφού δεν θα είναι μέλη τους αλλά εντολείς, όπως συμβαίνει σήμερα. Εξάλλου, οι ΑΟΔ, όπως όλες οι ανώνυμες εταιρείες, διοικούνται από Δ.Σ. Το νομοσχέδιο, μάλιστα, αναφέρει ότι οι ΑΟΔ «οφείλουν να προβλέψουν στο καταστατικό τους Γενική Συνέλευση Δημιουργών και Εποπτικό Συμβούλιο εκλεγμένο από αυτούς [τους δημιουργούς]», κάτι που θεωρείται σχεδόν βέβαιο ότι θα προκαλέσει αντιδράσεις και θα εγείρει νομικές αντιρρήσεις.

• Τίθεται μέγιστο όριο εξόδων διαχείρισης των ΟΣΔ στο 20% των ακαθάριστων εσόδων τους, από το 37% που ισχύει σήμερα.

• Επίσης, το ύψος της εύλογης αμοιβής από τους χρήστες προς τους δημιουργούς, για την εκτέλεση έργων σε καταστήματα υγειονομικού ενδιαφέροντος, έχει χαρακτήρα συναινετικό και θα κρίνεται ad hoc μεταξύ δημιουργών και χρηστών.

• Σημαντικό είναι, όμως, και ότι δίνεται η δυνατότητα στους χρήστες να καταφεύγουν στη Δικαιοσύνη αν θεωρήσουν ότι θίγονται από τους οργανισμούς, δικαίωμα που έχουν, ασφαλώς, και οι δημιουργοί.

• Επιπλέον, εισάγεται ειδικός μηχανισμός προστασίας κατόχων πνευματικής ιδιοκτησίας και συγγενικών δικαιωμάτων, πάσης φύσεως, στο Διαδίκτυο, που θα ειδοποιεί και θα αποσύρει περιεχόμενο (notice and take down procedure).

Στο μεταξύ, συμμορφούμενο με μνημονιακή υποχρέωση, το ΥΠΠΟΑ τροποποιεί το άρθρο 8 του ν.3905/2010 για την ενίσχυση της κινηματογραφικής παραγωγής, ζητώντας μέχρι και το μισό του ποσού, που υποχρεούται να διαθέσει προς τις κινηματογραφικές παραγωγές κάθε συνδρομητικό κανάλι προς το Ελληνικό Κέντρο Κινηματογράφου, ως διαφημιστικός χρόνος της εγχώριας παραγωγής ταινιών, κάτι που μέχρι σήμερα ίσχυε μόνο για τα «συμβατικά» κανάλια. Με άλλες διατάξεις του ίδιου σχεδίου νόμου, απλοποιείται η διαδικασία παραχώρησης προσωρινής χρήσης μνημείων και μουσείων, το Μέγαρο Μουσικής Θεσσαλονίκης αποκτά τρία διευθυντικά στελέχη με σύμβαση ορισμένου χρόνου, ενώ θεσμοθετείται επιτροπή επιλογής της ελληνικής συμμετοχής στην Μπιενάλε της Βενετίας
www.kathimerini.gr