Σιωπηλά και χωρίς θόρυβο στα Μέσα Ενημέρωσης, ο υπουργός Περιβάλλοντος έκανε μια αποφασιστική κίνηση ματ, στο σκάκι που παίζει εδώ και εννέα μήνες με την Eldorado Gold. Η πρόσφατη απόφαση επιστροφής στην εταιρία της Τεχνικής Μελέτης της μεταλλουργικής μονάδας χαλκού-χρυσού διαλύει δύο μεγάλους μύθους γύρω από τη
«χρυσή επένδυση» της Χαλκιδικής:
Το μύθο του δημοσίου οφέλους: Οι μεταλλουργικές δοκιμές που υποβλήθηκαν για έγκριση δεν έχουν ως τελικά προϊόντα καθαρά μέταλλα, χρυσό, χαλκό και άργυρο, από τα οποία θα προέκυπταν φορολογικά έσοδα για το Δημόσιο, αλλά ένα ενδιάμεσο προϊόν, την «εκχυλισμένη μάτα». Το υπουργείο επισημαίνει ότι υπάρχει μονομερής τροποποίηση του Επενδυτικού Σχεδίου και άρα παραβίαση της σύμβασης από την πλευρά της εταιρείας.
Το μύθο της ασφαλούς μεθόδου παραγωγής χρυσού: Χρυσός δεν θα παραχθεί, αλλά ακόμα και αυτή η «μισή» παραγωγική διαδικασία παρουσιάζει τεράστια τεχνικά προβλήματα και σοβαρούς κινδύνους για την υγεία των εργαζομένων, λόγω των εξαιρετικά επικίνδυνων απαερίων με αρσενικό και των διαφυγών τους εντός του χώρου του εργοστασίου.
Στην πραγματικότητα, τη βόμβα στα θεμέλια της «επένδυσης» δεν την έβαλε ο υπουργός. Την έβαλαν τα ίδια τα στελέχη της Ελληνικός Χρυσός που πριν ακόμα από το 2010 είχαν αποφασίσει ότι δεν θα παράγουν καθαρά μέταλλα στην Ελλάδα, κατά παράβαση της σύμβασης. Τώρα το πουλόβερ έχει αρχίσει να ξηλώνεται και αν ξηλωθεί, θα ξηλωθεί όλο. Δεν έχουν βάση τα σενάρια του τύπου «σταμάτημα των Σκουριών, συνέχιση της Ολυμπιάδας και των Μαύρων Πετρών», τουλάχιστον όχι με την παρούσα αδειοδότηση, γιατί το Επενδυτικό Σχέδιο είναι ενιαίο και αδιαίρετο. Η ΚΥΑ Έγκρισης Περιβαλλοντικών Όρων είναι καταδικασμένη να ανακληθεί, αν δεν παρασχεθούν εντός διμήνου πειστικές εξηγήσεις για τη μεταλλουργία, που είναι το πλέον κεντρικό κομμάτι της «επένδυσης».
Σιγή ιχθύος από Eldorado
Η σιγή ιχθύος που τηρεί εδώ και δύο εβδομάδες η Eldorado είναι ενδεικτική του αδιεξόδου της. Τι περιθώρια αντίδρασης έχει; Έναν εκβιασμό «κλείνουμε και απολύουμε»; Προσφυγή στο ΣτΕ; Όλα τα έχει ξανακάνει. Την προηγούμενη φορά που επεστράφη ως απαράδεκτη αυτή η μελέτη (επί υπουργίας Λαφαζάνη) η εταιρία προσέφυγε στο ΣτΕ για να μην υποχρεωθεί να απαντήσει και το κατάφερε. Σαφέστατα μπορεί και τώρα να επιχειρήσει το ίδιο. Αλλά αυτή τη φορά η απόφαση επιστροφής είναι τόσο τεκμηριωμένη που μια απόφαση θετική για την εταιρία θα αποτελούσε την απόλυτη γελοιοποίηση του ΣτΕ. Επιτέλους, δεν είναι δυνατόν το ΣτΕ να απαγορεύει στην αρμόδια υπηρεσία να ασκήσει τη νόμιμη υποχρέωσή της να ζητήσει διευκρινίσεις επί τεχνικών θεμάτων!
Η σιωπή της Eldorado δείχνει, επίσης, ότι μέχρι στιγμής δεν υπάρχει κάποια υπόγεια συμφωνία με το υπουργείο. Αν υπήρχε, η απόφαση επιστροφής της μελέτης θα ανακοινωνόταν αμέσως στους μετόχους, μαζί με το καθησυχαστικό μήνυμα της Διοίκησης της εταιρίας για τα επόμενα βήματα. Αυτή τη στιγμή η εταιρεία, που στις 9 Μαΐου ανακοίνωσε πανηγυρικά ότι πήρε το «πράσινο φως» για να συνεχίσει, παίζει ένα επικίνδυνο παιχνίδι με τους μετόχους, από τους οποίους κινδυνεύει μέχρι και με αγωγές αποζημιώσεων με την κατηγορία απόκρυψης κρίσιμων πληροφοριών.
Δράση ή καιροσκοπισμός;
Η κίνηση ματ έγινε αλλά θα γίνει η τελική κίνηση, να φαγωθεί ο βασιλιάς; Η ακύρωση της σύμβασης μεταβίβασης λόγω παραβίασης ουσιώδους όρου από την πλευρά της εταιρείας είναι στη διακριτική εξουσία της κυβέρνησης. Όμως η ανάκληση της ΚΥΑ ΕΠΟ μετά την παρέλευση του διμήνου είναι κατά το νόμο υποχρεωτική. Ο όποιος «συμβιβασμός» μπορεί να γίνει μόνο μετά από νέα διαδικασία περιβαλλοντικής αδειοδότησης και νέα ΚΥΑ. Οι πιέσεις για διατήρηση της υφιστάμενης κατάστασης είναι προφανώς μεγάλες και από πολλές πλευρές. Θα τηρήσουν τη νομιμότητα, ο υπουργός και η κυβέρνηση, ή θα αρχίσουν οι ατέλειωτες καθυστερήσεις, με το βλέμμα στις επόμενες κάλπες και με προσπάθεια να εμπλακεί για μια ακόμα φορά το κίνημα κατά της εξόρυξης σε εκλογικές σκοπιμότητες;
Εν τω μεταξύ, με μια παράνομη άδεια δόμησης που κατά την άποψή μας η Πολεοδομία του Δήμου Αριστοτέλη θα έπρεπε ήδη να έχει ανακαλέσει, το εργοστάσιο εμπλουτισμού στις Σκουριές κοντεύει να ολοκληρωθεί. Παρανομία στην παρανομία, με την ανοχή των κυβερνώντων, στην περιοχή δημιουργούνται μη αναστρέψιμα τετελεσμένα.
