 |
| Λιβάρι Βουρβουρούς φωτο Περικλής Μεράκος |
Η μεσαία χερσόνησος της Χαλκιδικής με τις εξωτικές παραλίες, τα παραδοσιακά χωριά και τα διάσημα κάμπινγκ εντυπωσιάζει χάρη στη μοναδική πολυμορφία της.
Είναι νωρίς το μεσημέρι, η μέρα ηλιόλουστη κι εμείς μόλις έχουμε φτάσει στον Αρμενιστή. Νιώθω λες και ξαφνικά
προσγειώθηκα σε μια παιδική χαρά για ενηλίκους, σε ένα παραθαλάσσιο χωριό, φασαριόζικο και ολίγον απείθαρχο, με τον καθένα να κάνει κυριολεκτικά ό,τι θέλει. Αλλοι παίζουν ρακέτες, άλλοι τάβλι, άλλοι δοκιμάζουν τις δυνάμεις τους κάνοντας yogilates στη θάλασσα, κάποιοι λιάζονται, κάποιοι διαβάζουν, ενώ σε μια γωνιά τρία πανέμορφα κοριτσάκια μόλις έχουν τελειώσει τη βουτιά τους και κάθονται οκλαδόν με τις πετσέτες στους ώμους, τρώγοντας αθόρυβα τα πατατάκια τους.
Βρισκόμαστε σε ένα από τα πιο διάσημα κάμπινγκ της Σιθωνίας, που φιλοξενεί κάθε χρόνο αμέτρητους παραθεριστές, Ελληνες και ξένους (δεδομένου ότι η κατασκήνωση στη Χαλκιδική είναι... τρόπος ζωής). Μια βόλτα στα ενδότερα μας πείθει ότι οι Βορειοελλαδίτες αντιλαμβάνονται το κάμπινγκ αρκετά διαφορετικά απ’ ό,τι εμείς οι Αθηναίοι. Εδώ οι διακοπές στη φύση πάνε χέρι-χέρι με τις ανέσεις· εκτός από τις απλές κλασικές σκηνές, στο χώρο κυριαρχούν οι ομαδικές σκηνές με τα κρεβάτια-κουκέτες, τα τροχόσπιτα και τα mobile homes, δηλαδή κανονικά σπιτάκια που έχουν ακόμα και σκεπαστό επιπλωμένο κήπο.
ΔΥΟ ΠΑΡΑΔΟΣΙΑΚΟΙ ΟΙΚΙΣΜΟΙ
Με την αρμύρα της θάλασσας να μας... στεγνώνει τα χείλη, ανοίγουμε το χάρτη με προορισμό τη Νικήτη, πρωτεύουσα του Δήμου Σιθωνίας. Είναι μια τουριστική κωμόπολη περίπου 3.000 μόνιμων κατοίκων στη δυτική πλευρά της χερσονήσου, η δύναμη της οποίας κρύβεται στο παλιό κομμάτι της, δηλαδή στον αιωνόβιο οικισμό που χρονολογείται τον 14ο αιώνα.
Περπατώντας στα πλακόστρωτα στενά, πλάι σε φουντωτά φοινικοειδή και κτίσματα με επίπεδες κεραμοσκεπές και μπαλκόνια που μόλις και μετά βίας χωράνε έναν-δυο ανθρώπους, αισθάνομαι ένα απίστευτο καλωσόρισμα. Θερμό, ζωντανό και πολύ αληθινό, χωρίς καμία προσποιητή γραφικότητα.
Πέρα από τη βόλτα στον οικισμό, αξίζει σίγουρα μια επίσκεψη και στο πρώην σχολείο και νυν Ιστορικό και Λαογραφικό Μουσείο, που εγκαινιάστηκε πέρυσι και στο οποίο χτυπάει η καρδιά της νικητιανής παράδοσης. Φωτεινό, με μεγάλα παράθυρα, επενδεδυμένο με ξύλο στο ταβάνι και το πάτωμα, το μουσείο μάς δίνει την ευκαιρία να μάθουμε περισσότερα για το παρελθόν ενός μακεδονίτικου χωριού, μέσα από τα ετερόκλητα εκθέματά του.
Μεταξύ άλλων, βλέπουμε τεντζερέδια, καλάθια και πιθάρια, μια βολιώτικη δίχρονη πετρελαιομηχανή του 1944, αλλά και μια ιστορική φωτογραφία των αρχών του 20ού αιώνα από το οικογενειακό αρχείο του Αθανασίου Θ. Ξανθόπουλου, όπου απεικονίζονται εργάτες με φτυάρια και τσαπιά μαζί με εμπορικούς αντιπροσώπους. Πρόκειται για ντοκουμέντο μιας εποχής όπου εξέχουσες φαμίλιες της Νικήτης και των γύρω χωριών ασχολούνταν με το εμπόριο κάρβουνου, χρησιμοποιώντας Βούλγαρους εργάτες -γνωστούς ως «ανθρακείς»- και πουλώντας σε Εβραίους εμπόρους στη Μασσαλία και την Κωνσταντινούπολη, όπως αναφέρεται στο επεξηγηματικό κείμενο του μουσείου.
Οσο όμορφη είναι η Παλιά Νικήτη, άλλο τόσο γοητευτικός είναι ο Παρθενώνας, παραδοσιακό χωριό και αυτό, στο μισάωρο περίπου με το αυτοκίνητο. Χτισμένος σε υψόμετρο 350 μ., στις πλαγιές του όρους Ιταμος (ή Δραγουντέλης), έχει ανακηρυχθεί διατηρητέος οικισμός. Στην ατμοσφαιρική πλατεία του, μάλιστα, τα τελευταία δύο χρόνια φιλοξενείται κάθε καλοκαίρι ένα φεστιβάλ θερινού σινεμά!
Ποιος είχε την ιδέα; Πέντε φίλοι, εκ των οποίων και τα αδέλφια Πολίτη, ο Φώτης και ο Χρήστος. Συναντιόμαστε λίγο μετά το μπάνιο τους -εκείνοι δροσεροί από τη βουτιά, εμείς... λέτσοι από την τρεχάλα της ημέρας- και τους ακούμε να μας αφηγούνται το χρονικό γέννησης του Pathenώn Film Festival (η φετινή διοργάνωση ολοκληρώνεται σήμερα) με πολύ ενδιαφέρον. Μας μιλούν, λοιπόν, για την εποχή που μεγάλωναν στον Νέο Μαρμαρά βλέποντας θερινό σινεμά, σαν κανονικοί θεατές ή... κλεφτοκοιτάζοντας από τη γειτονική ταράτσα. Το σινεμά κάποια στιγμή έκλεισε κι εκείνοι, χρόνια αργότερα, αποφάσισαν να στήσουν μια τριήμερη κινηματογραφική γιορτή, αποτίνοντας φόρο τιμής στη μεγάλη παιδική τους αγάπη. Το χωριό του Παρθενώνα δεν επιλέχθηκε τυχαία, αφού πρόκειται για τον τόπο καταγωγής των γονιών τους.
Εκτός από το φεστιβάλ, πάντως, ο Παρθενώνας διαθέτει και Εκθετήριο Ιστορίας και Τοπικής Λαογραφίας, ένα όμορφο ανακαινισμένο μουσείο που στεγάζεται στο παλιό Δημοτικό, το οποίο, όπως και στην περίπτωση της Νικήτης, μας επιτρέπει να κάνουμε μια μικρή «βουτιά» στη ζωή των παλιών κατοίκων, τότε που η καθημερινότητα περιστρεφόταν γύρω από αντικείμενα όπως ο αργαλειός, η πινακωτή, οι βουτνάρες (δοχεία αποθήκευσης για τις ελιές, το λίπος, τα λουκάνικα) και οι τρόκνιες - ένα είδος σλινγκ που φορούσαν οι γυναίκες στην πλάτη κι έβαζαν μέσα τα μωρά τους, έχοντας έτσι ελεύθερα τα χέρια τους.
ΜΕ ΤΟ ΤΡΕΧΑΝΤΗΡΙ ΣΤΑ ΑΝΟΙΧΤΑ
Υπέροχος (και) ο Παρθενώνας, αλλά κάπου εδώ αφήνουμε πίσω μας τα παραδοσιακά χωριά και πάμε σε κάτι πιο... σύγχρονο. Σε σχετικά κοντινή απόσταση από τον Παρθενώνα, γύρω στα 6 χλμ. μακριά, βρίσκεται ο Νέος Μαρμαράς, μια κωμόπολη που ιδρύθηκε από Μικρασιάτες πρόσφυγες της Προποντίδας. Η πορεία του είναι άρρηκτα συνδεδεμένη με εκείνη του Παρθενώνα, αφού τις δεκαετίες του ’60 και του ’70 πολλοί Παρθενιώτες εγκαταστάθηκαν εκεί για να βρουν δουλειά (σε μεγάλα ξενοδοχεία σαν το Πόρτο Καρράς και όχι μόνο). Κατά μία έννοια, τα δύο τους είναι αδελφά χωριά· και όπως συμβαίνει με πολλά αδέρφια, δεν έχουν καμία... σχέση μεταξύ τους.
Σε αντίθεση με τον «τακτοποιημένο» Παρθενώνα, ο Νέος Μαρμαράς έχει την... απείθαρχη δόμηση της Ελλάδας του 20ού αιώνα: είναι πυκνοκατοικημένος, με μικρής κλίμακας πολυκατοικίες χτισμένες η μία δίπλα στην άλλη. Διαθέτει επίσης ένα καρνάγιο, όπου τα σκάφη προς επισκευή βρίσκονται σταθμευμένα πάνω στην αμμουδιά σε... παράταξη. Είναι όμως ζωντανό μέρος. Μετά τον περίπατο στα δρομάκια του, περνώντας μπροστά από ταβερνάκια και βλέποντας τους πελάτες σκυμμένους πάνω σε πιάτα με μύδια, λιαστά χταπόδια, σκορπίνες και λυθρίνια, έχω την αίσθηση ότι εδώ μπορείς να βγεις, να διασκεδάσεις και γενικότερα να... αράξεις χωρίς να υπολογίζεις τίποτα. Με απλά λόγια, ο Νέος Μαρμαράς έχει το πολύτιμο προτέρημα να σε κάνει να νιώθεις ανέμελος.
Κατηφορίζουμε προς την παραλία του οικισμού, για να βρούμε τον Παρασκευά, ψαρά και γιο Ιμβριώτη πρόσφυγα, με τον οποίο έχουμε κανονίσει να μας περάσει απέναντι, στην Κέλυφο (λέγεται και Χελώνα, λόγω του σχήματός της). Πρόκειται για ένα ακατοίκητο νησάκι με λιόδεντρα, κουνέλια και κατσίκια, στην κορυφή του οποίου θεωρείται ότι υπάρχουν ίχνη από αρχαίο ιερό του Δία. Εντελώς εκτός κλίματος εμείς, με τον φρέντο καπουτσίνο στο χέρι, μπαίνουμε στο 8,5 μέτρων τρεχαντήρι και με σύμμαχό μας τον καλό καιρό ξεκινάμε.
Μέχρι να φτάσουμε στη Χελώνα, έχουμε το χρόνο να γνωρίσουμε τον αεικίνητο Παρασκευά, έναν φοβερό Μακεδονίτη «πειρατή» που ζει ψαρεύοντας συναγρίδες, σκορπίνες και αστακούς, έχει έναν υπέροχο γιο, τον Γιώργο, παθαίνει πονοκέφαλο από τους πολλούς γλάρους που καθημερινά ίπτανται πάνω από το κεφάλι του και θεωρεί ότι μερικές επιβάτιδες του καϊκιού πρέπει να λιαστούν λίγο γιατί είναι άσπρες «σαν γαλακτομπούρεκο»... Με τέτοιες κουβέντες, περί γλάρων και ηλιοθεραπείας, περνάει η ώρα μέχρι να φτάσουμε έως την κατάφυτη Χελώνα με τη βραχώδη ακτογραμμή. Το νησάκι περιτριγυρίζεται από θαλασσοπούλια που κρώζουν χαρούμενα, υμνώντας την ομορφιά του προσωπικού τους παραδείσου.
Αυτά μέχρι στιγμής· έχουμε γνωρίσει δύο παραδοσιακά χωριά, έναν παραθαλάσσιο τουριστικό οικισμό, ένα ακατοίκητο νησί με θαλερή βλάστηση και έναν φανταστικό ψαρά. Τι μας λείπει; Οι παραλίες φυσικά, το πλέον χαρακτηριστικό γνώρισμα της Σιθωνίας, που φέρνουν έναν εξωτικό αέρα στο μεσογειακό τοπίο της περιοχής. Καβουρότρυπες, Βουρβουρού, Σάρτη, Τριστινίκα, Τορώνη, Καλόγρια, Λαγόμανδρα και πόσες άλλες συνθέτουν ένα γλαφυρότατο σύνολο.
Οι πλέον διάσημες είναι οι Καβουρότρυπες, μια σειρά παραλιών στην ανατολική πλευρά της Σιθωνίας, που, όπως ήταν αναμενόμενο, μας εντυπωσιάζουν με το πώς συνδυάζουν ετερόκλητα μεταξύ τους στοιχεία, από το δασάκι που αγγίζει την ακροθαλασσιά και τα πράσινα νερά μιας γαργαλιστικής θάλασσας μέχρι την καστανή αμμουδιά, τα περίεργα άσπρα βράχια και τον ανοιχτό καθάριο ουρανό. Το μόνο «ελάττωμα» είναι η πολυκοσμία τους, γι’ αυτό όσο λιγότερο τουριστική είναι η περίοδος που θα τις επισκεφτείτε τόσο καλύτερα.
Κατά τ’ άλλα, κάποιες από τις πιο θεϊκές σιθωνίτικες παραλίες βρίσκονται στα νησάκια απέναντι από τη Βουρβουρού -στον Διάπορο και στον Αγιο Ισίδωρο- αλλά και στην ίδια την περιοχή της Βουρβουρούς, όπου υπάρχει η ομώνυμη ακτή, το Καρύδι με τα γαλάζια νερά και η λιμνοθάλασσα του Λιβαρίου με τη χαρακτηριστική μεγάλη πέτρα, γνωστή και ως «λιβαρόπετρα», που μοιάζει σαν κάποιος να την έχει ακουμπήσει στη μία άκρη της. Περνώντας από το αμμουδερό Λιβάρι, περισσότερο και από την ομορφιά του τοπίου έμεινα να κοιτάζω έναν περιπλανώμενο τύπο (ψαράς ήταν ή τουρίστας, ποιος ξέρει) που είχε σηκώσει τα μπατζάκια και βημάτιζε με τις γάμπες γυμνές, κοιτώντας επίμονα τα νερά της θάλασσας, λες κι εκεί βρίσκονταν όλες οι απαντήσεις που ζητούσε...
περισσότερα www.kathimerini.gr
