Ακόμη και το σύνολο των επιδοτήσεων χάνουν όσοι τσιμπήσουν οι έλεγχοι του ΟΠΕΚΕΠΕ
Κάθε χρόνο εκατοντάδες αγρότες στερούνται μέρος της επιδότησής τους, καθώς στους διασταυρωτικούς ή επιτόπιους ελέγχους ή ακόμη σ’ αυτούς της τηλεπισκόπησης, εντοπίζονται λάθη και παραλήψεις που οδηγούν σε ποινές. Φυσικά, συχνότατα
γίνονται λάθη και προβλέπεται η σχετική διαδικασία των ενστάσεων, με τους συνεταιρισμούς να στέκονται και σε αυτές τις περιπτώσεις αρωγοί των παραγωγών που αδικούνται.
Ο Ο.Π.Ε.Κ.Ε.Π.Ε., σύμφωνα με την ενωσιακή νομοθεσία και προκειμένου να καταβάλει σύννομα τις ενισχύσεις στου γεωργούς, χωρίς να επιβληθούν πρόστιμα στη χώρα από την Ε.Ε., διεξάγει κάθε χρόνο μία σειρά από ελέγχους. Οι έλεγχοι αυτοί μπορεί να είναι:
Διοικητικοί και διασταυρωτικοί έλεγχοι που διεξάγονται από το πληροφοριακό σύστημα στα στοιχεία που δηλώνονται, αλλά και από τους υπαλλήλους του Ο.Π.Ε.Κ.Ε.Π.Ε. μέσω υπολογιστή, στα δικαιολογητικά που επισυνάπτονται ηλεκτρονικά στην Ε.Α.Ε. Έλεγχοι με τηλεπισκόπηση, που εξετάζουν πρόσφατες δορυφορικές φωτογραφίες μέσω υπολογιστή και όπου χρειαστεί ολοκληρώνονται με γρήγορες επισκέψεις των υπαλλήλων του Ο.Π.Ε.Κ.Ε.Π.Ε. στα χωράφια, χωρίς την παρουσία του γεωργού.
Φυσικοί επιτόπιοι έλεγχοι, με επίσκεψη των υπαλλήλων του Ο.Π.Ε.Κ.Ε.Π.Ε. στην εκμετάλλευση του γεωργού, είτε αιφνιδιαστικά, είτε μετά από ειδοποίηση που γίνεται έως και 14 ημέρες πριν τον έλεγχο, αλλά μόνο έως 2 ημέρες πριν, αν στην εκμετάλλευση εκτρέφονται ζώα. ΚΥΡΙΟΤΕΡΕΣ ΚΑΤΗΓΟΡΙΕΣ ΕΛΕΓΧΟΥ Οι έλεγχοι που μπορεί να δεχτεί ο γεωργός, είναι κυρίως οι ακόλουθοι: Έλεγχοι Πολλαπλής Συμμόρφωσης: Για να μην του επιβληθούν κυρώσεις, ο γεωργός θα πρέπει να τηρεί τις σχετικές απαιτήσεις που περιγράφονται στην Υπουργική Απόφαση 1791/74062/02.07.2015 (Φ.Ε.Κ. 1468, τ. Β΄) και οι οποίες συνοπτικά έχουν ως εξής: α. Γενικές υποχρεώσεις Να τηρεί τους στοιχειώδεις κανόνες ασφάλειας των τροφίμων και αποφυγής ρύπανσης από τα απόβλητα της εκμετάλλευσης, σε συνεργασία με τις αρμόδιες αρχές. Να τηρεί Μητρώο Εισροών και Εκροών – Ημερολόγιο Εργασιών (Μ.Ε.Ε.-Η.Ε.) στην εκμετάλλευσή του, το οποίο περιλαμβάνει, μεταξύ άλλων, παραστατικά αγοράς (κυρίως για σπόρους, λιπάσματα, ζωοτροφές) και πώλησης (κυρίως προϊόντα της εκμετάλλευσης, ζωοτροφές). Το Μ.Ε.Ε.-Η.Ε. αποτελείται από φάκελο παραστατικών και εγγράφων, συνοδευόμενο από πίνακες όπου καταγράφονται ημερολογιακά οι εισροές και οι εκροές της εκμετάλλευσης, καθώς και οι διεξαχθείσες εργασίες και συσχετίζονται με τα αντίστοιχα παραστατικά και έγγραφα. Υπόδειγμά του μπορεί να εκτυπωθεί από την ιστοσελίδα του Ο.Π.Ε.Κ.Ε.Π.Ε (https://it.opekepe.gr/forms/modules/library/files/Ypodeigma_mhtrwou_eisrown_ekrown_01082013.pdf). β. Υποχρεώσεις για τη φυτική παραγωγή Να τηρεί τα προγράμματα δράσης για τις ευπρόσβλητες στη νιτρορύπανση ζώνες και τους χρονικούς, ποσοτικούς και άλλους περιορισμούς στην εφαρμογή των αζωτούχων λιπασμάτων και των κτηνοτροφικών αποβλήτων, καθώς και τις απαιτούμενες αποστάσεις εφαρμογής από υδάτινα στοιχεία (πηγάδια, χαντάκια, ποτάμια, λίμνες), ανάλογα και με την κλίση του εδάφους.
Να αφήνει ακαλλιέργητο περιθώριο πλάτους τουλάχιστον ενός μέτρου, κατά μήκος υδατορευμάτων (χαντάκια, ρυάκια, ρέματα, ποτάμια, λίμνες). Να αιτείται άδεια για τις γεωτρήσεις / υδροληψίες και να τηρεί τον κανονισμό τον Οργανισμών Εγγείων Βελτιώσεων. Να αποφεύγει τη ρύπανση των υδάτων από αγροχημικά, μέσω της άτακτης απόρριψης των συσκευασιών τους, της μη ορθής αποθήκευσής τους ή της έκπλυσης των ψεκαστικών και του καθαρισμού των καναλιών με ακατάλληλα σκευάσματα. Σε αρόσιμα χωράφια με κλίση πάνω από 10%, θα πρέπει να υπάρχει φυτοκάλυψη και το χειμώνα, το όργωμα να μην γίνεται παράλληλα με την κλίση και η άρδευση να μην γίνεται με κατάκλυση. Να µην καταστρέφονται οι αναβαθμίδες, οι τάφροι, οι φυτοφράκτες, οι υδατοσυλλογές, οι δενδροστοιχίες, οι ξερολιθιές, τα αναχώματα και τα φυσικά πρανή στα όρια των αγροτεμαχίων. Να μην καίει την καλαμιά παρά μόνο με άδεια της Πυροσβεστικής και της Περιφέρειας και σε καμία περίπτωση σε περιοχές Natura. Να τηρεί τις απαιτήσεις για την προστασία των άγριων πτηνών και των περιοχών Natura. Να χρησιμοποιεί ορθά τα φυτοπροστατευτικά προϊόντα με εφαρμογή των αρχών της ορθής πρακτικής φυτοπροστασίας και τήρηση των οδηγιών που καταγράφονται στην ετικέτα. γ. Ζωική παραγωγή Να τηρεί το Μητρώο Φαρμακευτικής Αγωγής και τις κτηνιατρικές συνταγές για κάθε φαρμακευτική αγωγή στην οποία υποβάλει τα ζώα του. Να τηρεί τους ειδικούς κανόνες για τη χρήση ζωοτροφών και ορμονών. Να τηρεί τους ειδικούς κανόνες για την υγιεινή παραγωγή γάλακτος και αυγών καθώς και την πρόληψη ζωονόσων και ζωοανθρωπονόσων, ιδίως της φυματίωσης, της βρουκέλλωσης και της σπογγώδους εγκεφαλοπάθειας.
Η αποθήκευση των στερεών κτηνοτροφικών αποβλήτων να γίνεται σε κοπροσωρούς διαμορφωμένες σύμφωνα με τις σχετικές προδιαγραφές, ικανές να αποθηκεύσουν τα παραγόμενα απόβλητα τουλάχιστον για 90 ημέρες που απαιτούνται για τη χώνευσή τους. Να τηρεί του γενικούς κανόνες για την υγιεινή, τον αερισμό και το φωτισμό και την ασφάλεια του εξοπλισμού σε όλους τους σταύλους και την ορθή χορήγηση ουσιών, τροφής και νερού σε όλα τα είδη των εκτρεφόμενων ζώων, καθώς και τους ειδικότερους κανόνες που υπάρχουν για τη διαρρύθμιση και διαχείριση σταυλικών εγκαταστάσεων όπου εκτρέφονται χοίροι και παχυνόμενοι μόσχοι. Να φροντίζει για τη σήμανση του ζωικού του κεφαλαίου, τοποθετώντας δύο ενώτια με ατομικό αριθμό στους χοίρους αναπαραγωγής άνω των τριών μηνών και σε όλα τα βοοειδή που συμπληρώνουν είκοσι ημέρες ζωής, για τα οποία θα πρέπει επιπλέον να διατηρεί και ατομικό διαβατήριο που εκδίδεται από τα Αγροτικά Κτηνιατρεία. Τα αιγοπρόβατα άνω των έξι μηνών θα πρέπει να φέρουν εκτός από ένα απλό ενώτιο και ένα ηλεκτρονικό με πομποδέκτη ή εναλλακτικά στομαχικό βώλο με πομποδέκτη, ο οποίος ενδείκνυται ειδικά σε αιγοπρόβατα που τους λείπει το πτερύγιο του αυτιού (κουφά ή τσούλα). Επίσης, θα πρέπει να διαθέτει ενώτια με τον κωδικό της εκμετάλλευσης, για τη σήμανση αιγοπροβάτων κάτω των έξι μηνών και χοίρων πάχυνσης που προορίζονται για σφαγή. Να διατηρεί μητρώο εκμετάλλευσης όπου καταγράφει ατομικά το ιστορικό κάθε χοίρου ή αιγοπροβάτου αναπαραγωγής και όλων των βοοειδών. Ειδικά για τα βοοειδή, πρέπει για κάθε μεταβολή να ενημερώνει εντός 7 ημερών το Αγροτικό Κτηνιατρείο, στο οποίο κάθε χρόνο και ως τις 15 Δεκεμβρίου, θα πρέπει να υποβάλει την ετήσια απογραφή των αιγοπροβάτων του. Έλεγχοι Γεωργοπεριβαλλοντικών Δράσεων του Μέτρου 214 Οι έλεγχοι αυτοί συνοδεύονται κατά κανόνα και από έλεγχο Πολλαπλής Συμμόρφωσης, η τήρηση των απαιτήσεων της οποίας, είναι βασική προϋπόθεση για τη λήψη των συγκεκριμένων ενισχύσεων.
Για την επιτυχή διεξαγωγή του ελέγχου, ο γεωργός θα πρέπει να θέσει στη διάθεση των ελεγκτών τον αγροπεριβαλλοντικό φάκελο που οφείλει να τηρεί, ο οποίος περιλαμβάνει: Αντίγραφο της υποβληθείσας αίτησης ενίσχυσης (είναι η αίτηση ένταξης στη Δράση του Μέτρου 214) Αντίγραφα των αιτήσεων πληρωμής (είναι μέρος των Ε.Α.Ε.) Δήλωση Εφαρμογής (ετήσια δήλωση ότι τηρήθηκαν οι δεσμεύσεις) Σχέδιο Περιβαλλοντικής Διαχείρισης (Σ.Π.Δ.) με ενδεχόμενες τροποποιήσεις Ανάλογα με τη δράση που ελέγχεται, ο γεωργός θα πρέπει να προσκομίσει στους ελεγκτές και άλλα σχετικά δικαιολογητικά, όπως βεβαίωση φορέα πιστοποίησης για τη Βιολογική Γεωργία ή γενεαλογικά πιστοποιητικά για ζώα αυτόχθονων απειλούμενων φυλών. Επίσης, θα ελεγχθούν τα αγροτεμάχια, τα ζώα και σε ορισμένες περιπτώσεις οι αποθηκευτικοί χώροι της εκμετάλλευσης, για την τήρηση των δεσμεύσεων της αντίστοιχης Δράσης. Έλεγχοι φυτικού κεφαλαίου: Διεξάγονται κυρίως μέσω τηλεπισκόπησης, σε αρκετές όμως περιπτώσεις διεξάγονται με επιτόπια επίσκεψη των ελεγκτών, παρουσία του γεωργού ή αντιπροσώπου του. Κατά τον επιτόπιο έλεγχο των αγροτεμαχίων ελέγχεται: Η θέση των αγροτεμαχίων Η έκταση (εμβαδόν + περίμετρος) συνολική και επιλέξιμη Η φυτική κάλυψη (χρήση – ελάχιστη γεωργική δραστηριότητα – είδος καλλιέργειας) Ο αριθμός των δέντρων στα μικρά νησιά Αιγαίου Η τήρηση των υποχρεώσεων των συνδεδεμένων ενισχύσεων Η διατήρηση των Περιοχών Οικολογικής Εστίασης και των μόνιμων βοσκότοπων Έλεγχοι ζωικού κεφαλαίου:
Κατά τον επιτόπιο έλεγχο των κτηνοτροφικών εκμεταλλεύσεων ελέγχεται: Η θέση της δηλωθείσας σταυλικής εγκατάστασης Η σήμανση, ο αριθμός, η ηλικία και το φύλο των υπαρχόντων ζώων κατά την ημέρα του ελέγχου της ελεγχόμενης εκμετάλλευσης αλλά και των συστεγαζόμενων εκμεταλλεύσεων Η τήρηση του μητρώου εκμετάλλευσης, η συμφωνία των υπαρχόντων ζώων με το μητρώο και τα στοιχεία της Κτηνιατρικής Βάσης Δεδομένων, τα διαβατήρια των βοοειδών και το αρχείο των παραστατικών (άδειες μετακίνησης, βεβαιώσεις σφαγής, κτηνιατρικές γνωματεύσεις Η τήρηση των υποχρεώσεων των συνδεδεμένων ενισχύσεων ΚΡΙΣΙΜΕΣ ΣΥΜΒΟΥΛΕΣ ΓΙΑ ΤΟΥΣ ΕΠΙΤΟΠΙΟΥΣ ΕΛΕΓΧΟΥΣ Ο γεωργός θα πρέπει να αποδέχεται χωρίς καθυστερήσεις τον έλεγχο από τον Ο.Π.Ε.Κ.Ε.Π.Ε., να διευκολύνει τους ελεγκτές να μεταβούν σε όλα τα αγροτεμάχιά του και να συγκεντρώνει όλα τα ζώα του στις σταυλικές εγκαταστάσεις που έχει δηλώσει, συγκρατώντας τα προκειμένου να ελεγχθούν. Ο γεωργός θα πρέπει να παρέχει στους ελεγκτές όλα τα δικαιολογητικά που του ζητούνται (Mητρώα Κτηνοτροφικής Εκμετάλλευσης και Φαρμακευτικής Αγωγής, Μητρώο Εισροών και Εκροών – Ημερολόγιο Εργασιών, αγροπεριβαλλοντικός φάκελος για όσους συμμετέχουν στο αντίστοιχο μέτρο κλπ.) Σε περίπτωση που ο γεωργός δεν μπορεί να παρευρεθεί στον έλεγχο, θα πρέπει οπωσδήποτε να εξουσιοδοτεί με υπεύθυνη δήλωσή του έναν αντιπρόσωπό του. ΠΡΟΣΟΧΗ: Άρνηση του ελέγχου, έστω και σιωπηρά με απουσία του γεωργού, μη διευκόλυνση των ελεγκτών να μεταβούν στα αγροτεμάχια και να ελέγξουν τα ζώα, μη επίδειξη παραστατικών και μητρώων, αλλά και η απειλή ή χρήση βίας κατά των ελεγκτών, συνεπάγεται απόρριψη του γεωργού από όλες τις ενισχύσεις για το τρέχον έτος και επανέλεγχό του το επόμενο. Ο γεωργός έχει το δικαίωμα να λαμβάνει αντίγραφο της έκθεσης ελέγχου, εφ’ όσον υπήρχαν ευρήματα και να υποβάλει ένσταση εντός δέκα εργάσιμων ημερών στην υπηρεσία του Ο.Π.Ε.Κ.Ε.Π.Ε. που τον διενήργησε, προσκομίζοντας τα σχετικά αποδεικτικά στοιχεία. Οι βοοτρόφοι οφείλουν να ενημερώνουν, το αργότερο εντός επτά ημερών, το Αγροτικό Κτηνιατρείο για το θάνατο ενός ζώου.
Οι αιγοπροβατοτρόφοι και οι βοοτρόφοι οφείλουν να ενημερώνουν τον Ο.Π.Ε.Κ.Ε.Π.Ε. για τους θανάτους των ζώων τους εντός 10 εργάσιμων ημερών. Κάθε θάνατος ζώου (βοοειδούς ή αιγοπροβάτου) πρέπει να συνοδεύεται από κτηνιατρική βεβαίωση με την οποία πιστοποιείται ο θάνατός του (π.χ. από ΕΛ.Γ.Α., ιδιώτη ή κρατικό κτηνίατρο). Σε περίπτωση μη έγκαιρης ενημέρωσης του Ο.Π.Ε.Κ.Ε.Π.Ε., τα ζώα δεν αναγνωρίζονται ως φυσική απώλεια και μπορεί να προκύψουν ποινές σε σχέση με την πληρωμή. Σε περίπτωση «ανωτέρας βίας» (δριμεία φυσική καταστροφή, υποχρεωτική σφαγή κλπ.) ο γεωργός θα πρέπει να ενημερώνει τον Ο.Π.Ε.Κ.Ε.Π.Ε. εντός 15 ημερών, ώστε να μην προκύψουν προβλήματα πληρωμών.
