Γαλάζιες σημαίες Στρατώνι-Ανεπαρκή τα κριτήρια ποιότητας «ακτών κολύμβησης» για να προστατεύσουν τη δημόσια υγεία.

Μετά τα επίσημα αποτελέσματα του ΕΛΚΕΘΕ για τη σοβαρή ρύπανση της παραλίας Στρατωνίου με βαρέα μέταλλα λόγω της μεταλλευτικής δραστηριότητας  και τη σχετική ΑΝΑΦΟΡΑ του «Παρατηρητηρίου», η Γαλάζια Σημαία αφαιρέθηκε από τη συγκεκριμένη ακτή.

Πώς όμως είναι δυνατόν μια παραλία επικίνδυνη για τη δημόσια υγεία να  βραβευόταν επί 7 συνεχή χρόνια με τη Γαλάζια Σημαία;

Πώς γίνεται οι επιστημονικές μελέτες να λένε οτι «η βορειοδυτική πλευρά του κόλπου της Ιερισσού (σ.σ. δηλαδή το Στρατώνι) είναι ένα από τα πλέον ρυπασμένα με μόλυβδο και ψευδάργυρο παράκτια οικοσυστήματα στην ανατολική Μεσόγειο» (Stamatis N. et al. 2002) και η ρύπανση αυτή να μην ανιχνεύεται από τις τακτικές αναλύσεις των νερών κολύμβησης που πραγματοποιεί το Υπουργείο Περιβάλλοντος; Για το παράδοξο αυτό ευθύνεται ένα τεράστιο κενό στο θεσμικό πλαίσιο το οποίο εκμεταλλεύτηκαν οι τοπικές αρχές του Δήμου Αριστοτέλη που ζήτησαν τη βράβευση της συγκεκριμένης ακτής – και το οποίο παραμένει και μετά την αφαίρεση του βραβείου.

Η ποιότητα των νερών κολύμβησης στις ακτές της Ελλάδας παρακολουθείται συστηματικά σύμφωνα με την Οδηγία 2006/7/ΕΚ. Τα αποτελέσματά του «Προγράμματος παρακολούθησης» δημοσιεύονται και κοινοποιούνται στην Ευρωπαϊκή Ένωση. Το “Μητρώο Ταυτοτήτων Υδάτων Κολύμβησης της Ελλάδας” που καταρτίζεται βάσει του Προγράμματος Παρακολούθησης από την Ειδική Γραμματεία Υδάτων του Υπουργείου Περιβαλλοντος και Ενέργειας σε συνεργασία με τις κατά τόπους Περιφερειακές υπηρεσίες αποτελεί – υποτίθεται – τον απόλυτο οδηγό καθαρότητας των Ελληνικών ακτών.

Στις “Συχνές Ερωτήσεις” του ιστοτόπου του Μητρώου Ταυτοτήτητων διαβάζουμε οτι οι παρακολουθούμενες από το πρόγραμμα παράμετροι είναι:

– Μικροβιολογικές Παράμετροι:

Εντερόκοκκοι – Intestinal enterococci (cfu/100 ml) και

Κολοβακτηρίδια – Escherichia coli (cfu/100 ml)

– Οπτικά Παρακολουθούμενες Παράμετροι:

Κατάλοιπα πίσσας, γυαλιά, πλαστικά, καουτσούκ ή οποιαδήποτε άλλα απορρίμματα.

Το Πρόγραμμα παρακολουθεί τις ακτές ΜΟΝΟ για μικροβιολογικές παραμέτρους και ΟΧΙ για βαρέα μέταλλα ή για άλλους ρύπους, επειδή αυτές ακριβώς είναι οι απαιτήσεις της Οδηγίας 2006/7/ΕΚ. Για άγνωστο λόγο η Ευρωπαϊκή Επιτροπή και οι Εληνικές αρχές θεωρούν οτι η μόνη πιθανή απειλή για τη δημόσια υγεία είναι τα κολοβακτηρίδια και οι εντερόκοκκοι. Το πρόγραμμα αυτό είναι απολύτως ανεπαρκές για να ανιχνεύσει βαρέα μέταλλα, είτε σε διαλελυμένη μορφή στο νερό είτε σε αδιάλυτη στο ίζημα του πυθμένα. Οι επιστήμονες όμως τονίζουν οτι κάτω από διαφορες συνθήκες, φυσικές, χημικές ή βιολογικές, μπορεί να προκληθεί επαναδιαλυτοποίηση των μετάλλων από τα ιζήματα στη στήλη του ύδατος και να γίνουν έτσι βιοδιαθέσιμα. Για το λόγο αυτό, τα ρυπασμένα με βαρέα μέταλλα ιζήματα αποτελούν δευτερογενή πηγή ρύπων, ακόμα και οταν σταματήσει η αιτία (φυσική ή ανθρωπογενής) που προκάλεσε τη ρύπανση. Σημειώνουμε δε οτι τα μέταλλα που μετρώνται σε υψηλές περιεκτικότητες στα παράκτια ιζήματα του Στρατωνίου – κάδμιο, μόλυβδος, ψευδάργυρος, αρσενικό, χαλκός – είναι από τα πλέον επικίνδυνα για την ανθρώπινη υγεία, με πλέον ευάλωτα τα παιδιά.

Τις μετρήσεις μικροβιολογικών παραμέτρων του Μητρώου Ταυτοτήτων Υδάτων Κολύμβησης χρησιμοποιεί και το “Πρόγραμμα Γαλάζια Σημαία”, συμπληρώνοντας τα κριτήρια ποιότητας της ακτής με προγράμματα περιβαλλοντικής εκπαίδευσης και πληροφόρησης, συστήματα περιβαλλοντικής διαχείρισης, ναυαγοσωστικά, πρώτες βοήθειες, υπηρεσίες και εγκαταστάσεις.

Τυπικά, το Στρατώνι πληροί τα κριτήρια. Από εγκαταστάσεις είναι πλήρως εξοπλισμένη η παραλία του και από το 1983 δεν απορρίπτονται πλέον εκεί στερά απόβλητα (μόνον υγρά). Αλλά οι τοπικές αρχές του Δήμου Αριστοτέλη που την πρότειναν για βράβευση με Γαλάζια Σημαία, “παρέλειψαν” να αναφέρουν οτι σε αυτή τη θάλασσα απορρίπτονταν επι 30 ολόκληρα χρονια επικίνδυνα τοξικά απόβλητα. Και αυτά δεν εξαφανίστηκαν – εκεί βρίσκονται ακόμα. Στο βυθό της θάλασσας και κάτω από το επιφανειακό στρώμα άμμου της παραλίας βρίσκεται σιδηροπυρίτης, λειοτριβημένος και ποτισμένος με τοξικά χημικά. Η απόκρυψη αυτής της πραγματικότητας εκ μέρους των τοπικών αρχών συνιστά εξαπάτηση, η οποία αποβαίνει επικίνδυνη για τη δημόσια υγεία.

Στην περιγραφή της «Κεντρικής Πλαζ Στρατωνίου» στον ιστότοπο του Μητρώου Ταυτοτήτων Υδάτων Κολύμβησης αναφέρεται το εξής:

“Πιέσεις / Υγρά απόβλητα

Στην άμεση περιοχή της ακτής εντοπίστηκε βιομηχανική μονάδα που δραστηριοποιείται στη μεταλλευτική και τη μεταλλουργική βιομηχανία (σ.σ. της Ελληνικός Χρυσός). Τα υγρά απόβλητα της μονάδας είναι πρακτικά τα υπόγεια νερά των μεταλλείων και ενδέχεται να περιέχουν αιωρούμενα στερεά, ανόργανες διαλυμένες ενώσεις (βαρέα μέταλλα, χρώμιο κ.α.) και οργανικές ενώσεις (φαινόλες, ξανθογονικά άλατα). H μονάδα διαθέτει εγκατάσταση επεξεργασίας των υγρών αποβλήτων της, η απόρριψη των οποίων δε σχετίζεται άμεσα με την ακτή κολύμβησης. Με προϋπόθεση την τήρηση των Περιβαλλοντικών Όρων της μονάδας σχετικά με τη διάθεση αποβλήτων δεν αναμένεται επιβάρυνση της ποιότητας των υδάτων κολύμβησης.”

Η αναφορά στους περιβαλλοντικούς όρους είναι τουλάχιστον ειρωνική. Τα απόβλητα της εν λόγω μονάδας δεν περιέχουν κολοβακτηρίδια, περιέχουν όμως τοξικά βαρέα μέταλλα και η εταιρεία αποδεδειγμένα παραβιάζει τους εγκεκριμένους περιβαλλοντικούς όρους προκαλώντας, κατά τους Επιθεωρητές Περιβάλλοντος, “ρύπανση και υποβάθμιση του περιβάλλοντος”. Αλλά οι επιπτώσεις αυτών των παραβάσεων στην ακτή κολύμβησης που βρίσκεται σε τόσο μικρή απόσταση (350 μ.) δεν εξετάζονται γιατί την κοινοτική και ελληνική νομοθεσία την απασχολούν μόνο οι μικροβιολογικοί παράγοντες…

Και έτσι η παραλία Στρατωνίου χαρακτηρίζεται “εξαιρετικής ποιότητας” και βραβεύεται με τρία αστέρια – γιατί αν έχεις πνευμονία και εξεταστείς για χοληστερίνη, προφανώς οι εξετάσεις δεν θα δείξουν τίποτα ανησυχητικό.