Καθολική είναι η αμφισβήτηση των δημοπρασιών
ρεύματος (ΝΟΜΕ) στην αγορά ηλεκτρισμού ένα χρόνο μετά την εφαρμογή τους,
καθώς το μοντέλο όπως εφαρμόζεται, πέραν των επιπτώσεων στη ΔΕΗ,
καθιστά ζημιογόνα τη δραστηριότητα της προμήθειας και για τους ιδιώτες
προμηθευτές. Μοναδικοί ωφελημένοι είναι οι traders, οι οποίοι αγοράζουν
φθηνή ενέργεια
από τη ΔΕΗ και τη διοχετεύουν στην αγορά της Βουλγαρίας
και της Ιταλίας διασφαλίζοντας υπερκέρδη. Ετσι, οι Ελληνες καταναλωτές
καταλήγουν να επιδοτούν ουσιαστικά το ρεύμα των καταναλωτών στη
Βουλγαρία και την Ιταλία.
Σύμφωνα με τα στοιχεία που έχει στα χέρια της η ΡΑΕ, ποσοστό πάνω από
10% της ενέργειας που παραχωρήθηκε σε τρίτους μέσω των δημοπρασιών
διοχετεύτηκε σε εξαγωγές και αυτός είναι ο λόγος που η ΡΑΕ με απόφασή
της στη δημοπρασία της 25ης Οκτωβρίου θέτει περιορισμούς στην ποσότητα
ενέργειας που μπορεί να διαθέσει κάποιος στην εξωτερική αγορά,
υποχρεώνοντας τους συμμετέχοντες τουλάχιστον 30% της ενέργειας που θα
αγοράσουν να τη διαθέσουν στην εσωτερική αγορά.
Το μέτρο αναμένεται να
περιορίσει τη δραστηριότητα των traders, οι οποίοι, σε αντίθεση με τους
υπόλοιπους παρόχους, δεν επιβαρύνονται από το τέλος προμηθευτή που
ανεβάζει το κόστος της μεγαβατώρας κατά 7-8 ευρώ.
Η πριμοδότηση
ουσιαστικά αυτή των traders, που μπορεί να αποτελεί και κρατική
ενίσχυση, τους άφηνε περιθώρια να οδηγούν τις δημοπρασίες σε υψηλές
τιμές.
Οι ιδιώτες προμηθευτές, από την άλλη, που δραστηριοποιούνται στην
εγχώρια αγορά αγοράζουν στην υψηλή τιμή που διαμορφώνει η κούρσα των
traders, επιβαρύνονται και με το κόστος του τέλους προμηθευτή, με
αποτέλεσμα να μην μπορούν να προσφέρουν ελκυστικά τιμολόγια στους
καταναλωτές και φυσικά τα μερίδια της ΔΕΗ να μην μειώνονται. Αυτό, όμως,
δεν είναι εις βάρος της ΔΕΗ, αφού το μνημόνιο προβλέπει ότι όταν
υπάρχει απόκλιση από τους στόχους τότε υποχρεώνεται με απόφαση της ΡΑΕ
να διαθέσει στις δημοπρασίες επιπλέον ποσότητες.
Εφαρμογή αυτού του όρου
γίνεται στην επικείμενη δημοπρασία του Οκτωβρίου, όπου η ΔΕΗ θα
διαθέσει συνολικά 718 MWh/h, εκ των οποίων τις 243 MWh/h ως «πέναλτι»
λόγω της απόκλισης από τον δεσμευτικό στόχο για τον Ιούνιο του 2017.
Ηθικός αυτουργός αυτής της στρέβλωσης είναι το περίφημο τέλος
προμηθευτή, που επινόησε ο τέως υπ. Π. Σκουρλέτης, ως «τρικ» προκειμένου
να επιτευχθεί ο στόχος του μηδενισμού του ελλείμματος των ΑΠΕ χωρίς
ταυτόχρονα να αυξηθούν τα τιμολόγια ηλεκτρικού ρεύματος. Ετσι, μετέφερε
στους προμηθευτές και ουσιαστικά στη ΔΕΗ το έλλειμμα των ΑΠΕ μέσω της
χρέωσης του τέλους προμηθευτή (ΕΛΑΠΕ), κρύβοντας κάτω από το χαλί το
πραγματικό κόστος παραγωγής του ρεύματος που παράγεται στη χώρα, έναντι
μέτρων για την εξυγίανση της αγοράς και τη μείωση του κόστους.
Η
συνολική επιβάρυνση της αγοράς από το τέλος προμηθευτή ανέρχεται το 2017
σε 385 εκατ., εκ των οποίων τα 330 εκατ. επιβαρύνουν τη ΔΕΗ ως
προμηθευτή του 85% των καταναλωτών. Αντίστοιχο συνολικό έσοδο από το
τέλος προμηθευτή (375 εκατ.) έχει προϋπολογιστεί και για το 2018. Και
ενώ το κόστος αυτό είναι ανταγωνιστικό και θα έπρεπε από τη ΔΕΗ να
μετακυλιστεί στα τιμολόγια, αυτό δεν έγινε, λόγω παρέμβασης της
πολιτικής ηγεσίας, όπως εμμέσως άφησε να εννοηθεί ο κ. Μανόλης
Παναγιωτάκης με αφορμή την επίπτωση του μέτρου στα αποτελέσματά της το
α΄ εξάμηνο.
