Πολύ σοβαρός κίνδυνος να επιβληθεί στο προσεχές διάστημα στη χώρα πρόστιμο δεκάδων εκατομμυρίων ευρώ από την Ευρωπαϊκή Επιτροπή, σύμφωνα με πρόσφατο πόρισμα του Σώματος Επιθεωρητών Ελεγκτών Δημόσιας Διοίκησης (ΣΕΕΔΔ), το οποίο αποκαλύπτει σήμερα η «Εφ.Συν.» Η απειλή του προστίμου αφορά, κατ' αρχήν, τη μη συμμόρφωση των Δήμων Βόλβης, Κασσάνδρας και Θέρμης σε
απόφαση Δικαστηρίου της Ευρωπαϊκής Ενωσης το 2011, σχετικά με πολύκροτη υπόθεση σκανδάλου σχετιζόμενου με παράνομες κτηματογραφήσεις επί μια δεκαετία προς όφελος συγκεκριμένης μελετητικής εταιρείας με έδρα τη Θεσσαλονίκη.
Σε αυτή τη φάμπρικα των παράνομων κτηματογραφήσεων και των υπερκοστολογήσεων των συγκεκριμένων έργων, τα οποία αναλάμβανε πάντα η ίδια εταιρεία μελετών, υπήρξε συνέργεια δημοτικών συμβούλων και υπαλλήλων τουλάχιστον τριών Πολεοδομιών στη Βόρεια Ελλάδα.
Ηδη για την ίδια υπόθεση έχει ασκηθεί δίωξη κακουργηματικού χαρακτήρα κατά του πρώην δημάρχου Βασιλικών (νυν Θέρμης), της πλειοψηφίας παλαιότερου δημοτικού συμβουλίου, δύο υπαλλήλων της πρώην Πολεοδομίας Ανατολικής Θεσσαλονίκης και του νόμιμου εκπροσώπου τής εν λόγω εταιρείας μελετών με την επωνυμία «Γαία» (ουσιαστικών συμφερόντων Δημήτρη Μαμουνή), η οποία φέρεται να εμπλέκεται στο συγκεκριμένο σκάνδαλο.
Την ποινική δίωξη για τα αδικήματα της απιστίας στην υπηρεσία κατά συναυτουργία, της απόπειρας απάτης σε βάρος του Δημοσίου, της ηθικής αυτουργίας στην απιστία και της ηθικής αυτουργίας σε απόπειρα απάτης έχει ασκήσει ο εισαγγελέας Διαφθοράς Θεσσαλονίκης, Αχιλλέας Ζήσης.
Σύμφωνα με τα νεότερα στοιχεία που παρουσιάζει σήμερα κατ' αποκλειστικότητα η «Εφ.Συν.», εκτός από την αρχική απάτη, εδώ και πέντε χρόνια τόσο οι Δήμοι Βόλβης και Κασσάνδρας όσο και ο Δήμος Θέρμης, παρά τα όσα διαφορετικά έχουν γραφτεί για τον Δήμο Θέρμης στον Τύπο, δεν έχουν στην πραγματικότητα συμμορφωθεί ως όφειλαν, με αποτέλεσμα όχι μόνο να βγαίνει ωφελημένη η ίδια εταιρεία (που δεν έχει επιστρέψει τα αχρεωστήτως καταβληθέντα ποσά) αλλά και να κινδυνεύει η χώρα με βαρύτατο πρόστιμο.
Ποιος συγκαλύπτει αυτήν την ιστορία και τι έπραξαν έως τώρα οι αρμόδιες υπηρεσίες; Το πόρισμα των ελεγκτών είναι αποκαλυπτικό.
Ας πάρουμε τα δεδομένα από την αρχή:
Το σκάνδαλο των παράνομων κτηματογραφήσεων είχε στηθεί κατά την περίοδο 1999-2007.
Οι διοικήσεις τεσσάρων καποδιστριακών δήμων, Αρέθουσας, Εγνατίας, Βασιλικών και Κασσάνδρας, προκήρυξαν διαγωνισμό για την κτηματογράφηση και τον πολεοδομικό σχεδιασμό περιοχών τους και συνήψαν συνολικά έξι συμβάσεις, μία ανά δήμο, πλην της Κασσάνδρας η οποία υπέγραψε τρεις.
Και στις έξι περιπτώσεις ανακηρύχθηκε ο ίδιος ανάδοχος, η εταιρεία ΓΑΙΑ.
Στην πορεία όμως και κατόπιν σχετικής υπόδειξης (αιτιολογημένης έκθεσης) των πολεοδομικών γραφείων, τα οποία τότε υπάγονταν στις νομαρχιακές αυτοδιοικήσεις Θεσσαλονίκης και Χαλκιδικής, έγινε σκανδαλώδης επέκταση των συμβάσεων, πάντα με τον ίδιο ανάδοχο.
Χωρίς διαγωνισμό
Σε μια συγκεκριμένη περίπτωση, αυτή του Δήμου Θέρμης (πρώην Βασιλικών), ο δήμος προχώρησε σε συμπληρωματική σύμβαση με τον ίδιο ανάδοχο χωρίς να γίνει διαγωνισμός και ταυτόχρονα αύξησε το φυσικό αντικείμενο της σύμβασης από τη μελέτη 2.470 στρεμμάτων σε 6.582 και φυσικά αύξησε και το οικονομικό αντικείμενο από 2,03 εκατ. ευρώ σε 4,37 εκατ. ευρώ.
Οι επιπλέον εργασίες δεν αποτελούν τμήμα του αρχικού συμβατικού αντικειμένου, όπως αναφέρει παλαιότερο πόρισμα του ΣΕΕΔΔ.
Το Ελεγκτικό Συνέδριο, η Επιτροπή Ευρωπαϊκών Κοινοτήτων,το υπουργείο Υποδομών, το υπουργείο Εσωτερικών, η Περιφέρεια Κεντρικής Μακεδονίας, με αλλεπάλληλα έγγραφά τους προς τον Δήμο Βασιλικών την περίοδο 2010-2011 εξηγούν ότι πρόκειται για παρανομία, η οποία μάλιστα συνεπάγεται κίνδυνο παραπομπής της χώρας στο Δικαστήριο των Ευρωπαϊκών Κοινοτήτων.
Στο σχετικό πόρισμα του ΣΕΕΔΔ του 2010 κρίθηκαν παράνομες όλες οι επεκτάσεις των συμβάσεων.
Ζητούσε μάλιστα από τα δημοτικά συμβούλια να προχωρήσουν στην άμεση ανάκλησή τους και από τις διευθύνουσες υπηρεσίες (Πολεοδομίες) να αποκαταστήσουν τη νομιμότητα ως προς τους λογαριασμούς των συμπληρωματικών συμβάσεων, καθώς «ο καθορισμός της συμβατικής αμοιβής είναι μη νόμιμος».
Ζητούσε επίσης να ασκηθεί πειθαρχικός έλεγχος σε αιρετούς (μέλη των δημοτικών συμβουλίων) και υπηρεσιακούς παράγοντες (στελέχη Πολεοδομίας) και πρότεινε να καταλογιστούν σε αυτούς τυχόν πρόστιμα που θα επιβληθούν από το Ευρωπαϊκό Δικαστήριο.
Στις 27 Οκτωβρίου 2011 το Δικαστήριο των Ευρωπαϊκών Κοινοτήτων εκδίδει καταδικαστική απόφαση και ζητά τη συμμόρφωση των συγκεκριμένων δήμων.
Πράγματι η διαδικασία συμμόρφωσης ξεκίνησε και ο μόνος δήμος που φερόταν (έως σήμερα) να έχει τακτοποιήσει τα... κακώς κείμενα ήταν ο Δήμος Θέρμης.
Την ίδια πληροφόρηση φέρεται πως είχε και η προηγούμενη κυβέρνηση, η οποία σε σειρά επιστολών προς την Επιτροπή, με επικαιροποιημένα στοιχεία, διαβεβαίωνε πως μόνο ο συγκεκριμένος δήμος έχει συμμορφωθεί.
Η συγκεκριμένη είδηση μάλιστα αναπαράγεται για αδιευκρίνιστους λόγους συστηματικά σε διάφορα μέσα ενημέρωσης μέχρι και σήμερα.
Ομως στις 11 Ιουλίου 2014 φτάνει στο γραφείο του τότε υπουργού Εξωτερικών προειδοποιητική επιστολή της Ευρωπαϊκής Επιτροπής, με την υπογραφή του αντιπροέδρου Μισέλ Μπαρνιέ, στην οποία παρουσιάζεται μια άλλη εκδοχή της υπόθεσης:
«Η Ελληνική Δημοκρατία συνάπτοντας κατόπιν διαδικασίας με διαπραγμάτευση χωρίς δημοσίευση σχετικής προκηρύξεως δημόσιες συμβάσεις με αντικείμενο συμπληρωματικές υπηρεσίες κτηματογράφησης και πολεοδομικού σχεδιασμού, οι οποίες δεν προβλέπονταν στην αρχική σύμβαση που είχαν συνάψει οι Δήμοι Βασιλικών, Κασσάνδρας, Εγνατίας και Αρέθουσας, παρέβη τις υποχρεώσεις που υπέχει...».
Στην επιστολή αυτή όμως προς τον υπουργό Εξωτερικών, Ευάγγ. Βενιζέλο, ο Μπαρνιέ αναιρεί τους ισχυρισμούς της προηγούμενης κυβέρνησης και αναφέρει συγκεκριμένα για τον Δήμο Θέρμης:
«Εχουμε πληροφορίες πως παρά την ανάκληση των σχετικών παράνομων αποφάσεών τους από το αρμόδιο δημοτικό συμβούλιο και τη διευθύνουσα υπηρεσία του Δήμου Θέρμης, ο ανάδοχος συνεχίζει να εκτελεί de facto την επίμαχη παράνομη δημόσια σύμβαση».
Επιπλέον αναφέρει πως «δεν έχει γίνει ο απαιτούμενος διαχωρισμός/εκκαθάριση του νόμιμου και του παράνομου τιμήματος της δημόσιας σύμβασης».
Δύο χρόνια αργότερα το αναλυτικό, πολυσέλιδο πόρισμα του Σώματος Επιθεωρητών-Ελεγκτών Δημόσιας Διοίκησης τεκμηριώνει τα λεγόμενα της Ευρωπαϊκής Επιτροπής και δείχνει πως ενώ ο Δήμος Θέρμης και η αρμόδια Πολεοδομία έδειχναν δήθεν ότι συμμορφώνονται, στην πραγματικότητα έκαναν τη... μισή δουλειά.
Ενώ οι αρμόδιες υπηρεσίες έκαναν τις απαραίτητες επιμετρήσεις και τους λογαριασμούς, παρά την αυστηρή προειδοποίηση της Επιτροπής «παρέλειψαν» το σημαντικότερο: τη δημιουργία ενός τακτοποιητικού συγκριτικού πίνακα, που να διαχωρίζει τις νόμιμες από τις παράνομες αμοιβές του αναδόχου, για να διαπιστωθεί και το ύψος της αχρεωστήτως καταβληθείσης δαπάνης (δηλαδή, αρκετά εκατ. ευρώ) προς τον ανάδοχο.
Στο καταληκτικό συμπέρασμα του πορίσματος του ΣΕΕΔΔ, αναγράφεται πως «η διεύθυνση Πολεοδομίας και το Δημοτικό Συμβούλιο του Δήμου Θέρμης δεν έχουν συμμορφωθεί ως προς τον απαιτούμενο διαχωρισμό/εκκαθάριση του νόμιμου και του παράνομου τμήματος και την αντίστοιχη τροποποίηση της δημόσιας σύμβασης. Εκκρεμεί η σύνταξη συγκριτικού πίνακα, προκειμένου να επέλθει συμμόρφωση με την απόφαση του Ευρωπαϊκού Δικαστηρίου».
Ολες οι προηγούμενες διοικήσεις του υπουργείου Εσωτερικών όπως και αυτή του πρώην υπουργού Εσωτερικών επί κυβέρνησης Ν.Δ., Ευρ. Στυλιανίδη, συντάχθηκαν τόσο με τις εισηγήσεις της υπηρεσίας τους όσο και με το πρώτο (εξίσου καταδικαστικό για τους δήμους) πόρισμα του Σώματος Επιθεωρητών Ελεγκτών Δημόσιας Διοίκησης το 2010.
Ενδεικτικό είναι το έγγραφο (9 Οκτωβρίου 2012) προς τον Δήμο Θέρμης και την αρμόδια Πολεοδομία του τότε υπουργού Ευρ. Στυλιανίδη, ο οποίος τους ζητά να κάνουν το αυτονόητο, να συμμορφωθούν προς την απόφαση του Ευρωπαϊκού Δικαστηρίου.
Συγκεκριμένα αναφέρει πως «η Διεύθυνση Πολεοδομίας του Δήμου Θέρμης οφείλει να προχωρήσει στην ανάκληση των πράξεων καθορισμού συμβατικών αμοιβών της επίμαχης σύμβασης και στην εκκαθάριση του τεχνικού και οικονομικού αντικειμένου της αρχικής και της συμπληρωματικής σύμβασης».
Αυτά συνέβαιναν στο παρελθόν.
Επιστολή
Σύμφωνα με πληροφορίες της «Εφ.Συν.», λίγες μέρες πριν γίνει γνωστό το πόρισμα του ΣΕΕΔΔ (Μάιος 2016), υπήρξε επιστολή η οποία στάλθηκε από το υπουργείο Εσωτερικών απευθείας προς τον αρμόδιο Ευρωπαίο επίτροπο για το συγκεκριμένο θέμα.
Πάντως, σύμφωνα πάλι με πληροφορίες της «Εφ.Συν.», το αρμόδιο τμήμα του υπουργείου και ο γεν. γραμματέας έχουν την άποψη που έχει και το ΣΕΕΔΔ.
Αραγε ταυτίζεται το περιεχόμενο της επιστολής με το οριστικό πόρισμα του Σώματος Επιθεωρητών Ελεγκτών Δημόσιας Διοίκησης;
Και πώς συνδυάζεται η υπόθεση αυτή με μια τυχαία μετάθεση προϊσταμένης μιας Πολεοδομικής Διεύθυνσης που εμπλέκεται στο συγκεκριμένο σκάνδαλο σε άλλη Διεύθυνση, επίσης εμπλεκόμενη;
Οι απαντήσεις οφείλουν να δοθούν από τους αρμόδιους θεσμούς.
Αυτό που παρουσιάζει δημόσιο ενδιαφέρον είναι πως η ίδια αγαπημένη των συγκεκριμένων δήμων της Βόρειας Ελλάδας, ανάδοχος εταιρεία μελετών εμπλέκεται και στο σκάνδαλο κακοδιαχείρισης σε βάρος της Ελληνικής Βιομηχανίας Ζάχαρης.
Κώστας Ζαφειρόπουλος
