«Φρένο» στις αναγκαστικές προσλήψεις των παιδιών αγωνιστών της Εθνικής Αντίστασης, που υποχρεώνονται να αποδέχονται οι οικονομικά υγιείς επιχειρήσεις, βάζει η Ολομέλεια του Συμβουλίου της Επικρατείας, κρίνοντας τις σχετικές ρυθμίσεις (ν. 2643/1998) αντισυνταγματικές, 18 ολόκληρα χρόνια μετά τη θέσπισή τους.
Το θέμα παραπέμφθηκε σε «πιλοτική δίκη» στην Ολομέλεια ΣτΕ
από το Διοικητικό Πρωτοδικείο Πειραιά, λόγω σπουδαιότητας γιατί αφορά μεγάλο αριθμό προσώπων, όχι μόνο τους επί δεκαετίες προσληφθέντες αγωνιστές Εθνικής Αντίστασης, τα παιδιά τους και όσους προσδοκούν μελλοντικά τέτοιες προσλήψεις, αλλά και τους υπόλοιπους πολίτες που μπορεί να αποκλείονται από τη διεκδίκηση αντίστοιχων θέσεων εργασίας.
Το ΣτΕ έκρινε κατ’ αρχήν συνταγματικές τις νομοθετικές ρυθμίσεις που εδώ και πολλές δεκαετίες προβλέπουν -κατά καιρούς- την αναγκαστική πρόσληψη στον ευρύτερο δημόσιο τομέα, αλλά και σε ιδιωτικές επιχειρήσεις, προσώπων που ανήκουν σε διάφορες ευάλωτες κατηγορίες (ανάπηροι, πολύτεκνοι, θύματα πολέμου κλπ. και τα παιδιά τους), αλλά και αγωνιστών της Εθνικής Αντίστασης (εφόσον κατέστησαν ανάπηροι, ανίκανοι ή τραυματίστηκαν) και των παιδιών τους.
Το σκεπτικό
Αντίθετα, έκρινε (1470/16) αντισυνταγματικές τις διατάξεις του ν.2643/98, επειδή επεξέτειναν τις αναγκαστικές προσλήψεις στον ιδιωτικό τομέα και σε αγωνιστές Εθνικής Αντίστασης και στα τέκνα τους, χωρίς να αξιώνεται να έχουν ταυτόχρονα και την ιδιότητα του παθόντος (τραυματισμό, αναπηρία κλπ.), και έτσι εισάγεται για αυτούς ένα προνόμιο, που πλήττει τις συνταγματικές αρχές της ισότητας και της οικονομικής ελευθερίας.
Η υπόθεση (προσφυγή επιχείρησης αυτοκινήτων κατά της υποχρεωτικής πρόσληψης της κόρης αγωνιστή Εθνικής Αντίστασης) παραπέμφθηκε υποχρεωτικά στο Ανώτατο Ειδικό Δικαστήριο (ΑΕΔ), αφού η απόφαση του ΣτΕ συγκρούεται με κρίση του Αρείου Πάγου (1643/12) που δέχθηκε το σχετικό νομοθέτημα ως συνταγματικό, και τώρα το ΑΕΔ καλείται ουσιαστικά να κρίνει όχι μόνο για τις μελλοντικές προσλήψεις, αλλά και για την τύχη πολλών εργαζομένων, που με τις προνομιακές αυτές ρυθμίσεις απέκτησαν εδώ και χρόνια μια θέση εργασίας, με βάση τα ποσοστά προσλήψεων, όπως κατανέμονται στον νόμο.
Η Ολομέλεια έκρινε συνταγματικά θεμιτή την υποχρεωτική πρόσληψη σε δημόσιο και ιδιωτικό τομέα και για όσους υπέστησαν θυσίες για την πατρίδα για να αντισταθμιστεί η μειονεκτική θέση τους με την επαγγελματική τους αποκατάσταση.
Ωστόσο, η υπαγωγή στις προστατευτικές ρυθμίσεις με μόνο κριτήριο τη συμμετοχή στην Εθνική Αντίσταση ή την ιδιότητα των τέκνων, χωρίς σύνδεση και με την ιδιότητα του παθόντος (με τη μορφή αναπηρίας, ανικανότητας κλπ.), εισάγει ευμενή μεταχείριση αντίθετη στην αρχή της ισότητας και στην οικονομική ελευθερία ενώ δεν αρκεί το γεγονός ότι εξαιρούνται των προσλήψεων επιχειρήσεις που παρουσιάζουν ζημιές και οικονομικά προβλήματα.
Το ΣτΕ επισημαίνει ότι ο ν. 2643/98 αναφέρεται σε πολύ παρωχημένες καταστάσεις (απώτατο χρονικό σημείο λήξης της Εθνικής Αντίστασης η 28-5-1945) και ότι η ευμενής μεταχείριση δεν δικαιολογείται πολύ περισσότερο για το παιδί αγωνιστή Εθνικής Αντίστασης, αφού δεν έχει καν άμεση σύνδεση με την Εθνική Αντίσταση.
Μειοψηφία 4 δικαστών (ψήφοι 15-4) έκρινε συνταγματική την ευνοϊκή αυτή μεταχείριση, λόγω της ιδιαίτερης προσφοράς των αγωνιστών και της οικογένειάς τους στην πατρίδα.
Αλέξανδρος Αυλωνίτης
