Να αλλάξει επί το δημοκρατικότερο το σύστημα εκλογής των δημοτικών και περιφερειακών αρχών προτίθεται η κυβέρνηση, η οποία σχεδιάζει, ακόμη, να άρει τη «νεοφιλελεύθερη φιλοσοφία που διέπει το ισχύον καθεστώς» του «Καλλικράτη». Αυτοί οι κυβερνητικοί προσανατολισμοί επιβεβαιώνονται σε έγγραφο του υπουργού Εσωτερικών και Δημόσιας Διοίκησης, Νίκου Βούτση, το οποίο διαβιβάστηκε στη Βουλή.
Στο έγγραφο του υπουργού, το οποίο «όδευσε» προς τη Βουλή έπειτα από ερώτηση που κατάθεσε η βουλευτής του ΠΑΣΟΚ Φώφη Γεννηματά, δηλώνεται η εκτίμηση της
κυβέρνησης ότι είναι ακραία πλειοψηφικό και εχθρικό προς την πραγματική συμμετοχή και τη δημοκρατία. Ορίζεται, επίσης, ως χρονικός ορίζοντας για την ολοκλήρωση αυτών των αλλαγών το τέλος του 2016. Τονίζεται συγκεκριμένα:
«Το υπουργείο προσανατολίζεται στην αλλαγή του ισχύοντος ακραία πλειοψηφικού συστήματος που διέπει την εκλογή των δημοτικών και περιφερειακών αρχών και τη συγκρότηση όλων των οργάνων, στην εσωτερική ανακατανομή των αρμοδιοτήτων υπέρ των συλλογικών και των δημοκρατικών εκλεγμένων οργάνων έναντι της σημερινής δημαρχοκεντρικής και περιφερειαρχοκεντρικής λειτουργίας, στην εκτεταμένη και σε βάθος ενδοδημοτική και ενδοπεριφερειακή αποκέντρωση, ώστε η Αυτοδιοίκηση να έρθει πιο κοντά στους πολίτες και τέλος στη θέσπιση πραγματικών συμμετοχικών θεσμών και διαδικασιών».
Ως προς τον «Καλλικράτη», ο κ. Βούτσης επισημαίνει:
«Ο Καλλικράτης αποδείχθηκε μια κολοβή μεταρρύθμιση, η οποία συγκεντρώνει πλέον την κριτική του συνόλου σχεδόν των αυτοδιοικητικών, ανεξαρτήτως πολιτικής τοποθέτησης, οι οποίοι ζητούν εκτεταμένη αναθεώρησή του, αν όχι την εκ βάθρων αλλαγή του». Προσθέτει δε ότι το νέο θεσμικό πλαίσιο που θα προτείνει το υπουργείο προς τους θεσμικούς φορείς της Αυτοδιοίκησης, τις πολιτικές δυνάμεις και την ελληνική κοινωνία, «κινείται στην αντίθετη ακριβώς κατεύθυνση από τη νεοφιλελεύθερη φιλοσοφία που διέπει το ισχύον καθεστώς».
Ο υπουργός Εσωτερικών προαναγγέλλει ενίσχυση της συνταγματικά κατοχυρωμένης αυτοτέλειας των ΟΤΑ και προαγωγή της δημόσιας λογοδοσίας και του κοινωνικού ελέγχου επί των πεπραγμένων των δημοτικών και περιφερειακών αρχών. Επίσης, αναμόρφωση του συστήματος χρηματοδότησης και παρακολούθησης της πορείας των οικονομικών μεγεθών της Αυτοδιοίκησης, «με γνώμονα την ενίσχυση της επιχειρησιακής ικανότητας και του αναπτυξιακού ρόλου των ΟΤΑ, μέσα από χρηματοδοτικά προγράμματα τα οποία θα λειτουργούν παράλληλα προς την κρατική επιχορήγηση».
Τίποτε από αυτά, πάντως, δεν θα μεθοδευτεί εσπευσμένα και αιφνιδιαστικά, ξεκαθαρίζει ο υπουργός Εσωτερικών. Τονίζει:
«Η μεταρρύθμιση του θεσμικού πλαισίου θα πραγματοποιηθεί σταδιακά, κατά θεσμική ενότητα, με στόχο να ολοκληρωθεί στο σύνολό της έως το τέλος του 2016, προκειμένου να υπάρχει ο απαιτούμενος χρόνος προσαρμογής και να μην υπάρξουν αιφνιδιασμοί πριν τις επόμενες αυτοδιοικητικές εκλογές, ο δε διάλογος με τα θεσμικά όργανα της Αυτοδιοίκησης έχει ήδη ξεκινήσει στο πλαίσιο των συναντήσεων της πολιτικής ηγεσίας του υπουργείου με την ΚΕΔΕ, την ΕΝΠΕ και ορισμένες εκ των ΠΕΔ. Στο αμέσως προσεχές διάστημα πρόκειται ο διάλογος αυτός να οργανωθεί επίσημα και να διευρυνθεί με τη συμμετοχή ειδικών επιστημόνων, εκπροσώπων άλλων φορέων της κοινωνίας και των πολιτών και εκπροσώπων των πολιτικών δυνάμεων της χώρας».
